Innovatie

Onze maatschappij kent een groeiende vraag naar nieuwe manieren van denken, ontwikkelen en organiseren in de publieke sector. Publieke organisaties worden met hoge verwachtingen geconfronteerd en er wordt kritisch meegekeken. Door de mogelijkheden die nieuwe technologieën bieden, neemt de druk om te innoveren toe. Hoe voldoe je aan deze verwachtingen?

Illustratie van raket door James Yang

Innovatie laat zich niet sturen, maar komt ook niet toevallig tot stand. Voor publieke organisaties is het een ingewikkeld proces door de politiek-bestuurlijke context. Van nieuwe infrastructurele projecten tot nieuwe werkwijzen in organisaties: een andere manier van denken en werken is noodzakelijk. Vanuit Haagse Beek begeleiden wij strategiesessies over innovatie, helpen wij bij de implementatie en trainen wij topmanagers op dit gebied, onder meer voor de Algemene Bestuursdienst.

Quickscans

Projecten, Publiciteit en Kennisbank

  • organisatie
    opdrachtgever

    Bijdrage innovatiedag

    Mei 2017

    De Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) wil innoveren en andere vormen van toezicht en vergunnen liggen in het verschiet. Tijdens een innovatiedag, georganiseerd door ILT, deelt Menno Spaan van Haagse Beek dat voor echte innovatie een omslag nodig is van incidentele naar structurele aandacht. Dit vereist een andere manier van denken en ander werken. In de presentatie komt naar voren dat op de overheid een morele plicht drukt om te innoveren, wat iets anders is dan vernieuwen.

    Onderzoek indicatiestelling

    Mei 2015 - maart 2016

    Patiënten komen in de knel tussen het stelsel van de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de forensische zorg waarin per stelsel op een andere manier geïndiceerd wordt. Dit gaat ten koste van de doorstroming vanuit de forensische zorg naar de reguliere zorg, heeft een beperkte risico inschatting in de reguliere zorg tot gevolg en kan leiden tot risico’s voor de samenleving. Daarnaast zijn administratieve lasten en inefficiëntie het gevolg. Haagse Beek begeleidde een intensief proces van gedachtevorming om te komen tot een innoverende aanpak voor genoemde problematiek. Dit leidde tot het rapport ‘Rake Vlakken’ en het voorstel voor een ‘regionale indicatiecommissie’. Een regionale indicatiecommissie kan op basis van inhoudelijke gronden met doorzettingsmacht beslissen bij schrijnende patiëntsituaties. Dit gebeurt steeds op basis van een systematiek waarbij de patiëntsituatie centraal staat.

    Innovatieadviseur

    December 2018 - Heden

    Innovatieadviseur voor inschrijving voor de vervanging van de kademuren in Amsterdam waarbij het accent ligt op de toepassing van innovatieve oplossingen voor vermindering van geluid, verhoging van productie en duurzaamheidsvereisten.

    Dagvoorzitter Nieuwe technologieën in het sociaal domein

    Juni 2018

    Het congres 'Nieuwe technologieën in het sociaal domein. Van idee tot praktische toepassing' stond volledig in het teken van het slimmer gebruik maken van toepassingen als robotica, blockchain en eHealth. Ook werd nagedacht over belangrijke thema's die komen kijken bij het toepassen van deze technologieën, zoals kwaliteitsborging, de duurzaamheid van innovatie en het creëren van draagvlak. Menno Spaan trad op als dagvoorzitter tijdens dit congres.

    Masterclass innovatie

    Januari 2019 - Heden

    ‘Innovatie is voor mij behapbaar geworden.’ Ik weet hoe ik het moet aanpakken.’
    ‘De masterclass is heel erg gericht op je eigen kracht. Dat is fijn. Op die manier kan ik het omzetten.’
    ‘Ik ben zelf niet zo creatief en maakte mij zorgen of ik het wel zou kunnen, maar innovatie kun je gericht vorm geven. Dat heb ik nu geleerd.’

    Voor de Universiteit Twente wordt door Menno Spaan een masterclass verzorgd over innovatie als onderdeel van de Master Public Management. De deelnemers zijn voornamelijk managers en leidinggevenden in de publieke sector. De volgende vragen komen onder meer aan de orde:
    • Wat is innovatie en hoe geef je dit in praktijk vorm?
    • Wat kunnen we leren van innovatiesuccessen en van mislukkingen?
    • Hoe vind je de juiste balans met het reguliere proces van de organisatie?

    Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk en onderzoeksresultaten worden innovatiestrategieën, processtappen, kansen en bedreigingen besproken en wordt concreet gekeken hoe je vanuit de leiding van een publieke organisatie innovatie op een structurele manier vorm kunt geven naast je andere taken als leidinggevende.

    Trainingen voor de Algemene Bestuursdienst

    September 2019 - november 2020

    Als onderdeel van het Ambtelijke Professionaliteit Programma (APP) van de Algemene Bestuursdienst verzorgt Menno Spaan modules over innovatie van publieke organisaties. De modules zijn voor het topmanagement van de overheid.

    Innovatie is niet stuurbaar, maar wel noodzakelijk. Hoe zorg je ervoor dat je vanuit de top van een ambtelijke organisatie de omstandigheden creëert om innovatie vorm te geven en dat je innovaties op een gestructureerde manier verder brengt in een politiek-bestuurlijk complexe context? Dat is de hoofdvraag die in de modules van Menno Spaan centraal staat. De casuïstiek van de deelnemers neemt een belangrijke plaats in de werkvormen die gebruikt worden.

    Advies digitale transformatie

    September 2018 - juli 2020

    De provincie Zuid-Holland wil de digitalisering binnen de organisatie een nieuwe boost geven. Om te kunnen werken aan de opgaves van de provincie, op de korte en langere termijn, is het van belang dat medewerkers hun digitale vaardigheid ontwikkelen. Vanaf 2021 wil de provincie een concreet leerplan en leerlandschap voor medewerkers gaan aanbieden. Wij ondersteunen de provincie bij deze digitale transformatie door het doen van onderzoek, het faciliteren van (online) bijeenkomsten, expertmatige beoordeling van het traject en het opzetten van een digitaliseringsprogramma, nadat eerder is geadviseerd over de innovatiestrategie en een visie is ontwikkeld op digitalisering.

    Online bijeenkomst over innovatie voor gehele organisatie

    Juni 2020

    In de bijzondere tijd van thuiswerken organiseerden we een online bijeenkomst voor de hele organisatie. Met elkaar diepten we uit wat innovatie precies is, hoe het tot stand komt en in welke mate in de gemeente Alkmaar sprake is van een innovatievriendelijke biotoop. Dit laatste deden wij met een online test waarvan de resultaten direct zichtbaar waren. Online gingen de medewerkers in subgroepen uiteen om concrete ideeën voor innovatieve toepassingen verder uit te werken. Met de resultaten konden zij na de bijeenkomst direct aan de slag.

    Masterclass innovatie

    Juni 2018

    Het verzorgen van een masterclass ter afronding van de Young Public Controller (YPC) opleiding.

    Innoveren in een samenwerkende overheid

    Januari 2018

    Gastspreker congres 'De samenwerkende overheid'.

    Bijdrage Festival voor Forensische Zorg

    Januari 2018

    Op het Festival Forensische Zorg werd de landelijke pilot belicht die door ons is begeleid in het kader van het omgaan met 'verwarde personen'.

    Dag van de Lokale Democratie

    November 2017

    Tijdens de Dag van de Lokale Democratie leverde wij een bijdrage aan de workshop 'een beetje democratische vernieuwing bestaat niet'.

    Bijdrage Meester in je Werk Week

    November 2018 - november 2020

    In het kader van de jaarlijkse Meester in je Werk Week van het A&O fonds Gemeenten verzorgden wij verschillende workshops over innovatie, zoals de workshop over ons Innovatiespel.

    Workshop tijdens de Ambtenaar 2.0 Dag

    November 2017

    Op de Ambtenaar 2.0 dag verzorgden wij een workshop. Deelnemers gingen een ‘creatieve uitdaging’ aan: hoe ziet de ambtenaar 3.0 eruit in 2025 en hoe gaat die dan om met burgerinitiatief?

    Lunchlezing innovatie voor publieke organisaties

    Maart 2019

    Wij verzorgden een lunchlezing voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), waar we met een groep medewerkers in gesprek gingen over wat er nodig is om te innoveren in een publieke organisatie.

    Online sessie met Het Innovatiespel

    Juli 2021

    Voor de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO) hebben we een online bijeenkomst begeleid met het Innovatiespel van Haagse Beek. Met een gemengde groep deelnemers uit verschillende (Rijks)overheidsorganisaties werd ervaren hoe om te gaan met innovatie-uitdagingen die terugkomen in de dagelijkse realiteit. Tijdens het spel experimenteerden de deelnemers met verschillende strategieën om innovaties langs verschillende fasen verder te brengen en deed men kennis op die concreet toepasbaar is op de werkpraktijk.

    "Heel leerzaam om bij de verschillende fases stil te staan. En leuk om te spelen! Aanrader." - Deelnemer Innovatiespel

    Begeleiding raadswerkgroep bestuurlijke vernieuwing

    September 2018 - februari 2019

    Bij het aantreden van de nieuwe gemeenteraad is een raadswerkgroep bestuurlijke vernieuwing ingesteld. De aanleiding hiervoor is een rapport van de Rekenkamer Rijswijk over de aanpak van burgerparticipatie in de gemeente. De algehele constatering van de rekenkamer is dat burgerparticipatie in Rijswijk meer gestructureerd en vanuit een gezamenlijke visie van raad, college en ambtelijke organisatie vorm moet krijgen. Wij begeleiden de raadswerkgroep om in samenspraak met de raad en de ambtelijke organisatie tot een initiatief te komen ten behoeve van bestuurlijke vernieuwing. Daarbij is gekozen om bestuurlijke vernieuwing breder op te vatten en ook de wijze waarop politiek-bestuurlijke besluitvorming tot stand komt mee te nemen in de initiatieven die worden opgezet.

    Bijeenkomst democratische vernieuwing

    December 2019

    Begeleiding van een bijeenkomst tussen college en raad over de beoogde democratische vernieuwing, mede in het licht van verslechtering van onderlinge verhoudingen.

    Begeleiding gesprek met inwoners

    Juni 2017

    De gemeente Rotterdam vindt het belangrijk om bewoners te betrekken bij visie- en beleidsvorming. Haagse Beek organisatieadvies is gevraagd om een interactief gesprek met inwoners van de stad te begeleiden. De ambtenaren hadden hiermee de handen vrij om vragen te stellen en volwaardig deel te nemen aan het gesprek. De uitkomsten van het gesprek zijn ter beschikking gesteld aan het stadsbestuur, met als doel om met de input vanuit de stad (op thema's van wonen, werken, onderwijs en vrije tijd) aan de slag te gaan.

    Hogerop door schaalverdieping

    Augustus 2016 - december 2016

    De gemeente Heusden wil vorm geven aan de veranderende relatie met de samenleving. Doordat inwoners, ondernemers, organisaties en overheid actief met elkaar optrekken, ontstaan oplossingen die meer rendement opleveren tegen veelal lagere kosten. Heusden noemt dit schaalverdieping. Haar ambities heeft de gemeente beschreven in het visiedocument 'Hogerop door schaalverdieping, verkenning tot vergroting samenredzaamheid'. Dit vraagt een andere rol en taak van de gemeente: van regisseren naar faciliteren en van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie. Heusden vroeg ons om dit proces naar schaalverdieping te begeleiden.

    Onderdeel van het traject was een 'open tafel' waar raadsleden, college, ambtenaren en mensen uit de samenleving met elkaar in gesprek gaan over het proces van schaalverdieping. Onder begeleiding van Haagse Beek zijn drie thema's uitgekozen om gezamenlijk vorm te geven: Buurt Bestuurt Hedikhuizen, het cultuurbeleid en de duurzaamheidsagenda.

    Het traject heeft de gemeente Heusden meer inzicht gegeven in passende werkwijzen om aan de slag te gaan met overheids- en burgerparticipatie.

    Begeleiding wijzigen vergaderstructuur

    Oktober 2014 - november 2015

    De agenda van de gemeenteraad van Lansingerland was in bepaalde perioden overvol, terwijl er op andere momenten onvoldoende onderwerpen waren om de agenda te vullen. Door het jaar heen ontstond een onevenwichtigheid in de werkdruk voor de raad. De gemeenteraad heeft ons daarom gevraagd om hen te helpen bij het efficiënter en effectiever inrichten van de vergaderstructuur zodat er een effectievere besluitvorming ontstaat. Het aangepaste vergadermodel moest ook meer ruimte bieden aan de participatie van burgers.

    We hebben hiervoor een werkgroep opgesteld bestaande uit raadslieden uit alle fracties. Deze werkgroep onderzocht de gewenste overlegstructuur. Vervolgens vond een simulatie plaats, waarna gevonden verbeterpunten doorgevoerd werden in het plan van aanpak. Op basis hiervan kon onder onze leiding de uiteindelijke implementatie plaatsvinden.

    Lees meer:

    Online bijeenkomst ‘innoveren in de uitvoering’

    November 2020

    Samen met de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens het opzetten en faciliteren van een online bijeenkomst over innovatie in uitvoeringsorganisaties. Accent was onder meer ‘going concern’ versus vernieuwing en kansen, risico’s en bedreigingen voor uitvoeringsorganisaties om innovaties verder te brengen.

    Innovatiespel concerndirectie Innovatie en Strategie

    December 2020

    ‘Ik heb geleerd hoe ik kan versnellen om initiatieven verder te brengen.’
    ‘Welke strategieën kan ik hanteren? Daar denk ik nu bewust over na.’
    ‘Er zijn altijd meer dan genoeg innovatieve ideeën. Nu weet ik wat ik moet doen om ze verder te brengen.’

    Innovatie laat zich niet sturen, maar komt ook niet toevallig tot stand. Het proces hangt af van verschillende succesfactoren en bestaat uit fasen die gestructureerd dienen te worden ingericht volgens de juiste strategie. Hoe ziet zo’n innovatieproces er in de praktijk uit? Tijdens het innovatiespel hebben de deelnemers dit ontdekt.

    Innoveren lukt alleen als je samenwerkt. Het online bordspel heeft dan ook een coöperatieve opzet; je overlegt met elkaar om het juiste type innovatie volgens de juiste strategie over het bord te verplaatsen: “zetten we onze innovaties in de schijnwerpers, of gaan we er juist onder de radar mee aan de slag?” Spelenderwijs leren deelnemers over verschillende soorten innovaties, fasen van innovatie, succesfactoren en strategieën die je kunt hanteren.

    Het spel is in interactie tot stand gekomen in sessies met ca. 50 ambtenaren die hebben meegedacht over de spelvorm, het spel hebben getest en met hun feedback hielpen het spel te ontwikkelen.

    Lunchlezing directieteam

    November 2021

    Lunchlezing met het accent op vaardigheden voor een directie om innovatie binnen de organisatie tot stand te brengen. Hoe doe je dat in praktijk? In de presentatie is aandacht besteed aan concrete voorbeelden uit verschillende landen en de belangrijkste elementen die nodig zijn om het innovatieproces goed vorm te geven. Vervolgens heeft de theorie in praktijk vorm gekregen tijdens het Innovatiespel van Haagse Beek. Dit bordspel kent een coöperatieve opzet, waarin deelnemers met elkaar overleggen hoe het juiste type innovatie volgens de juiste strategie verder te brengen in het spel. We gaan hierbij in op vaardigheden en processtappen om innovaties tot een goed eind te brengen.

    Masterclass innovatie voor het management

    Januari 2022

    ‘Ik heb geleerd onderscheid te maken tussen een project en een initiatief met verschillende fases en wie je wanneer nodig hebt.’
    ‘We moeten meer tijd inplannen om te fiddelen!’
    ‘Ik ga meer ja zeggen tegen nieuwe initiatieven en ruimte en tijd bieden.’
    ‘Belangrijkste take away: in ‘the valley of death’ moeten we vooral volhouden.’

    Training voor het voltallig management van de dienst met als centrale vraag: wat kun je doen als manager om innovatie tot stand te (helpen) brengen? Ingegaan is op het belang van een innovatievriendelijke biotoop, succescriteria voor innovatie en fasering om innovatie structureel vorm te geven. Dit gebeurde in een interactieve sessie met praktijkoefeningen waarna vervolgens in groepen het innovatiespel is gespeeld om innovatie in praktijk vorm te leren geven.

    Workshop Leidinggeven aan vernieuwing

    Juni 2022

    Leiding geven aan vernieuwing
    De drang naar bestuurlijke vernieuwing loopt door politieke partijlijnen heen. Maar hoe geef je vernieuwing vorm als wethouder? Wat betekent dit voor je leiderschap? Hoe maak jij vanuit jouw rol het verschil? Hoe acteer je in het krachtenveld met de raad, de ambtelijke organisatie en maatschappelijke actoren? Hoe ga je om met weerstand? Wanneer stap je naar voren, of doe je dat juist niet? Deze vragen zijn in de workshops besproken, waarbij interactie met de deelnemers centraal stond en veel werd besproken aan de hand van concrete praktijkcasussen.

    Versterken van innovatievermogen

    Januari 2023 - Heden

    Dienst Justis is als screeningsautoriteit verantwoordelijk voor de screening van personen en organisaties ten behoeve van de betrouwbaarheid en geeft daartoe onder andere de Verklaring Omtrent Gedrag uit. Justis heeft als wens om het innovatievermogen te verhogen en om meer structuur in het innovatieproces te brengen. Wij ondersteunen Dienst Justis met het inrichten van de innovatiefunctie met als doel om innovaties op een interactieve manier vorm te geven met directie, management en medewerkers, waarbij een ieders rol helder wordt. Naast diverse gesprekken en sessies is onderdeel van de aanpak onder meer een meting van de 'innovatievriendelijke biotoop' en het leren scherp krijgen van strategie en aanpak door het spelen van een innovatiespel.

    Bijeenkomst InnovatieHub CIBG

    Januari 2024

    We hebben een bijeenkomst van de InnovatieHub van het CIBG in Heerlen begeleid, waar we samen met de deelnemers stil hebben gestaan bij vragen als: hoe stimuleer je als innovatieafdeling medewerkers met vernieuwende ideeën te komen? En: hoe breng je deze innovaties verder in de organisatie? Veelvoorkomende drempels, zoals de focus op het primaire proces, te weinig capaciteit en interne procesafspraken kunnen innovatie in de weg staan. We bespraken welke rol de InnovatieHub kan hebben bij het fasegewijs verder brengen van een goed idee op de werkvloer tot het inpassen van een nieuwe werkwijze voor de gehele organisatie.

  • Meer publiciteit (16)

Voor meer informatie

Menno Spaan

Innoveren is meer dan een creatief proces. Het vereist lef om nieuwe dingen te doen. Maar het vraagt ook om kennis en kunde over het proces, de stappen en de strategie die je kunt hanteren. Wat mij aantrekt in een innovatieproces is de tegenstrijdigheid in het handelen. Innovatie vraagt om ruimte voor initiatieven, maar ook om het vasthouden aan een concept als je weet dat het werkt. Dat maakt het complex en vaak ook moeilijk om interventies overtuigd door te zetten. Als u een keer over dit onderwerp wilt doorspreken, dan ben ik daar altijd toe bereid.

Meer over Menno Spaan

Nieuwsbrief

Niets missen op het gebied van publieke vernieuwing? Iedere week stellen wij met veel aandacht een nieuwsbrief samen over een thema. Vink aan waarover u de nieuwsbrief wilt ontvangen.

Onze nieuwsitems zijn kort en zonder PR-praat. Wij respecteren uw privacy.