Gastblog Jaap Peters: Gaan we straks weer gewoon doen?

Wie het weet, mag het zeggen. Dat is voor de meeste mensen de beste samenvatting van het Rijnlands gedachtegoed. Dankzij Jaap van Dissel (viroloog) en Diederik Gommers (IC arts) weten we nu ineens waar dat gezegde over gaat. En hoe ongemakkelijk dat soms voelt. Jaap Peters reflecteert op wat de coronacrisis ons nu al heeft geleerd en waarom we na de crisis niet terug zouden moeten willen.

Gastblog Jaap Peters: Gaan we straks weer gewoon doen?

Vakmanschap voorop

Zo zijn we er nu achter gekomen waarom de werkvloer eigenlijk de frontlinie heet en de ‘klappen’ opvangt en dat dit werk best beter betaald mag worden. En we weten inmiddels ook waarom vakmanschap er wel degelijk toe doet. Je merkt dat zelfs aan Trump. Het heeft even geduurd voordat ook hij het tussen de oren kreeg, maar je ziet dat hij bij persconferenties inmiddels kijkt naar zijn inhoudelijke deskundigen en daar steun zoekt voor impopulaire beslissingen. Zelfs Donald moet nu even naar anderen luisteren in plaats van terugvallen op Republikeinse stokpaardjes, en dat valt bij grote leiders in zijn algemeenheid niet mee. Die zijn immers gewend aan: 'Wie de baas is, mag het zeggen'. En zo kun je de wereld naar je hand zetten, desnoods met nep-nieuws of zeggen dat echt nieuws nep-nieuws is. Best verwarrend: leiders die richting zouden moeten geven, maar juist mist creëren.

De inhoud staat centraal, niet de politieke voorkeur

Maar in deze tijd zien we dat politieke voorkeuren ineens schitteren door afwezigheid. Daarom is TV kijken op dit moment ook zo anders. Niet alles wordt nog gelardeerd met weer één of andere mening ingekleurd door de politieke voorkeur. Kamerleden luisteren ineens op inhoud en geven elkaar als het nodig is zelfs gelijk. Wie had dat tot voor kort voor mogelijk gehouden? Die inhoudelijk deskundigen lijken het bovendien makkelijker onderling eens te worden en vallen elkaar ook niet af, zoals politici dat maar al te graag doen voor het eigen gewin.

Alles met alles verbonden

Plannen van aanpak werken niet op onbekend terrein. Het pad wordt pas gemaakt als je begint met lopen en na stap 1 komt stap 1. Tot dusver wilden we altijd weten hoe iets tot achter de komma precies afloopt. Anders was je out-of-control. We begrijpen nu ook in één keer de uitspraak ‘kleine oorzaken, grote gevolgen’ (het vlindereffect heet inmiddels het vleermuiseffect). Iemand in China eet iets verkeerds en vervolgens ligt in een maand of vier de hele wereld plat. Het is ons nu ook in één keer duidelijk dat in een globaliserende wereld alles met alles verbonden is en dat de chaos- en complexiteitstheorie misschien toch wel meer wijsheid in zich herbergt, dan dat de naam zou vermoeden. Ooit konden we denken, laat mensen met hun merkwaardige eetgewoontes lekker met rust. Moeten ze zelf weten. Maar zo werkt het misschien toch niet helemaal.

Solidariteit

Het fundament van de Europese beschaving is solidariteit en ook dat wordt weer eens extra op de proef gesteld. We zijn gewend aan het marktmechanisme: 'eerst ik' en samenwerken tussen ziekenhuizen en apothekers is verboden. De ACM moet er zelfs toestemming voor geven. In solidariteit blijken we overigens ook niet meer uit te blinken volgens de Italianen. Maar we maken daar ook weer gelijk onze excuses voor. En misschien nog wel het meest bijzondere: economisch denken is even niet de allesbepalende factor. En dan nog de overtreffende trap: binnen de familie wordt het ‘goede’ gesprek gevoerd. ‘Oma, wat wil je echt als we IC-bedden te kort komen?’ Altruïsme blijkt alom aanwezig.

'Wie denkt dat de wereld van voor corona terugkeert, leeft in een illusie'

- Mark Rutte

De wereld na corona

Het is allemaal best bijzonder. En zouden we dan straks weer gewoon gaan doen?

Rutte zei daar dit over in het Kamerdebat van woensdagmiddag 1 april: ‘Degene die denkt dat de wereld van voor corona terugkeert precies zoals hij toen was, leeft in een illusie. (...) We zijn een land dat in de kern diep socialistisch is (licht gegniffel in de Tweede Kamer) (...) is dit is een diep Scandinavisch, diep Rijnlands ‘modelland’. (...) En ik voel me daar als liberaal ook zeer bij thuis. Daarbinnen hecht ik overigens nog wel ook aan vrije ondernemingswijze productie om ervoor te zorgen dat die belastingpot ook gevuld blijft worden.'

Mark Rutte zei het allemaal echt die dag, ook al was het 1 april.

Voor ons initiatief Webinars voor de frontwerkers en thuiszitters organiseerde Jaap Peters een reeks webinars over vakmanschap en de menstelijke maat. Deze webinars zijn terug te bekijken.

Nieuwsbrief

Niets missen op het gebied van publieke vernieuwing? Iedere week stellen wij met veel aandacht een nieuwsbrief samen over een thema. Vink aan waarover u de nieuwsbrief wilt ontvangen.

Onze nieuwsitems zijn kort en zonder PR-praat. Wij respecteren uw privacy.