Gastblog gemeentesecretaris Harrie Timmermans: een veranderende overheid via dromen en doen. En oprecht willen.

Veranderingen ontstaan niet door alleen erover te praten. Je moet vooral doen...en dat elke dag opnieuw, schrijft gemeentesecretaris Harrie Timmermans.
“Als er initiatieven komen uit de samenleving kun je moeilijk zeggen: ‘kom over een jaar maar terug want we moeten eerst beleid maken’."

Gastblog gemeentesecretaris Harrie Timmermans: een veranderende overheid via dromen en doen. En oprecht willen.

Laatst hoorde ik op een receptie iemand vertellen over zijn liefhebberijen. “Ik hou van lekker eten”, ving ik op. “Zo! Verrassend!”, was de enigszins sarcastische gedachte waarop ik mezelf betrapte. Nogal wiedes natuurlijk, ik ben namelijk nog nooit iemand tegen gekomen die vol overtuiging roept dat hij van smerig eten houdt.

Wat heeft dit inkijkje in mijn gedachtewereld te maken met het openbaar bestuur? Ook in overheidsland hoor je vaak zeer voor de hand liggende uitspraken. Stellingen waarvan het bijna onmogelijk is om het er mee oneens te zijn. Maar dat wil nog niet meteen zeggen dat het ook praktijk wordt.

Een voorbeeld: samenwerking. Er is geen enkele gemeente in Nederland die niet op de een of andere manier samenwerkt met de buren. Zelfs de grootste stad participeert in een waaier van gemeenschappelijke regelingen. Samenwerken klinkt als een positief woord. Zeg maar eens dat je er tegen bent. En toch zijn er boekenkasten vol geschreven over mislukte samenwerkingen. Ondervraag willekeurig 100 wethouders over gemeentelijke samenwerking en de kans dat de overgrote meerderheid de aanvechting kan onderdrukken om spontaan de polonaise te lopen schat ik in op bijna 100%.

Een ander voorbeeld: de veranderende rol van de overheid. Je moet het mensen als professor Jan Rotmans nageven dat ze er in zijn geslaagd om over de bühne te brengen dat we leven in een verandering van tijdperk. De verandering is zowat de enige constante en de overheid moet daarmee dealen. Een forse uitdaging want het systeem waarbinnen we opereren is zo statisch als wat.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik geen onderzoek heb gedaan, dat vind ik ook meer op de weg liggen van bedrijven als Haagse Beek, maar ik vermoed dat zo’n beetje alle gemeenten in Nederland wel ergens een beleidsnotitie hebben vast gesteld waarin de ambitie staat om de veronderstelde kloof tussen inwoners en politiek te dichten, de eigen verantwoordelijkheid van inwoners te stimuleren en andere lonkende perspectieven.

De gemeente Heusden, waaraan ik mijn steentje mag bijdragen is daarop geen uitzondering. “Dromen.Doen.Heusden.”, luidt onze merkbelofte. We rollen de loper uit voor doeners met een droom en willen dicht op de huid van de samenleving het verschil maken voor inwoners en bedrijven. Nabijheid, schaalverdieping in plaats van schaalvergroting.

Deze merkbelofte, die overigens door het VARA-programma “Kanniewaarzijn” is uitgeroepen tot slechtste slogan van alle Nederlandse gemeenten, zit wat betreft strekking in de lijn van wat veel gemeenten willen. En toch durf ik de stelling aan dat er bij ons sprake is van een oprecht brandende ambitie om hieraan vorm en inhoud te geven.

Omdat we de overtuiging zijn toegedaan dat we als eerste overheid bij uitstek in staat zijn om de verbeeldingskracht (Dromen) te koppelen aan uitvoeringskracht (Doen). Omdat we klein genoeg zijn om dichtbij de stakeholders in onze gemeente te staan en groot genoeg om een ander kwalitatief te borgen.

Cruciaal daarbij is dat we “gewoon doen”. Natuurlijk denken we na en produceren ook wij pakken papier, maar het liefst zo min mogelijk. Als er initiatieven komen uit de samenleving kun je moeilijk zeggen: kom over een jaar maar terug want we moeten eerst beleid maken. Weg vertrouwen. Bovendien is beleid vaak een reactie op een situatie uit het verleden en biedt dat nauwelijks handelingsperspectief voor de toekomst.

Doen als het nieuwe denken, in Heusden omarmen we het gedachtengoed van professor Maarten Steinbuch op dat vlak. En ja, dan gaat er wel eens iets mis. Dan worden niet de messen geslepen maar gaan we kritisch met elkaar aan tafel om te kijken wat we ervan kunnen leren. Gewoon doen. Niet uit de hoogte, geen ivoren toren-mentaliteit van wij weten wat goed voor u is, want wij hebben er voor geleerd. Gelijkwaardig partnerschap. En daar waar de grenzen worden overschreden en de vrijheid in het geding komt, neem ondermijning, zijn we ook snoeihard.

En dat elke dag opnieuw.

Nieuwsbrief

Niets missen op het gebied van publieke vernieuwing? Iedere week stellen wij met veel aandacht een nieuwsbrief samen over een thema. Vink aan waarover u de nieuwsbrief wilt ontvangen.

Onze nieuwsitems zijn kort en zonder PR-praat. Wij respecteren uw privacy.