“Een samenwerkende overheid organiseren, dat vereist maatwerk”

Steeds vaker nemen publieke organisaties de rol van partner of co-creator op zich. Het traditionele contact tussen overheden en burgers voldoet niet meer aan de maatschappelijke vraag. Hoe gaan publieke organisaties daarmee om? En hoe ziet de samenwerkende overheid er eigenlijk uit? Dit werd besproken tijdens werkconferentie ‘De Samenwerkende Overheid’, waar Haagse Beek een bijdrage aan leverde.

“Een samenwerkende overheid organiseren, dat vereist maatwerk”

Op 25 januari 2018 leverde Haagse Beek een bijdrage aan de werkconferentie ‘De Samenwerkende Overheid’, georganiseerd door I&O Research en Mindful Marketing. Samen met sprekers van I&O Research, de gemeente Hollands Kroon, de gemeente Nijkerk en de provincies Drenthe en Zuid-Holland gingen deelnemers van diverse overheidsorganisaties aan de slag met de vraag: ‘hoe ziet de samenwerkende overheid eruit?’

Wilbert Pastoor (teamcoach gemeente Nijkerk), Stefan Staartjes (procesbegeleider gemeente Nijkerk) en Menno Spaan van Haagse Beek die de afgelopen drie jaar als adviseur verbonden was aan het traject, vertelden hoe de gemeente Nijkerk beter wilde aansluiten op de samenleving. De gemeente heeft al het beïnvloedbare beleid bij burgers, ondernemingen en instellingen gelegd die eigenstandig mochten bepalen wat hun visie was op een leefgebied en deze vervolgens uitwerkten. De gemeente had een belangrijk voordeel omdat de organisatie bestaat uit zelfsturende teams die flexibel kunnen anticiperen. De raadsleden hadden een initiërende rol, maar moesten ook op hun handen zitten omdat het initiatief bij de samenleving ligt. De politiek schetst de kaders en geeft de samenleving de kans om dit met initiatieven in te vullen. De ambtenaren van de gemeente hebben een rol als procesbegeleider, om vervolgens vanuit een adviserende en faciliterende rol bij te dragen aan het realiseren van de initiatieven. Door middel van de dialoog met de samenleving werd onder meer een belangrijke beslissing genomen over inrichting van de binnenstad en de uitbreidingslocatie met het nieuwe stadhuis.

Namens I&O research presenteerde Mireille Koomen een onderzoek over werkgeluk en zelfsturing. Zowel burgers als overheidsmedewerkers vinden dat de overheid minder hiërarchisch moet gaan werken. Zelfsturing kan de relatie burger-overheid verbeteren en lijkt tevens een positief effect te hebben op het werkgeluk van ambtenaren. Afgevaardigden van de provincies waren gedeputeerde Floor Vermeulen van de provincie Zuid-Holland en Merel Heidenga, communicatieadviseur bij de provincie Drenthe. Vermeulen vertelde over ‘de uitgestoken hand', waar de provincie sinds 2015 op inzet. De provincie zoekt actief naar goede ideeën uit de samenleving die kunnen worden meegenomen in het beleid van de provincie. Bij de Rijnlandroute tussen Katwijk en Leiden droegen inwoners oplossingen aan die uiteindelijk werden meegenomen in het eindproduct. Heidenga ging in op het belang van klantvriendelijkheid bij publieke organisaties. Franklin Wijga van de gemeente Hollands Kroon sprak over de hectische tijd die de gemeente achter de rug heeft.

Bij het panel werd ingegaan op de vragen van de deelnemers. Een onderwerp dat zorgde voor veel discussie was of elke organisatie geschikt is voor zelfsturing. Een aantal keren ging het over oudere werknemers die niet mee zouden kunnen met deze verandering. Menno Spaan: “Organisaties zijn vaak bang dat oudere werknemers niet kunnen veranderen. Dat is geheel onterecht. Zij zijn juist heel flexibel en omdat zij al een carrière hebben kunnen zij meer risico’s nemen. Zij kunnen juist prima omgaan met verandering.”

De sprekers waren het eens over het belang van de nieuwe rol van de overheid, die steeds meer als partner of co-creator zal optreden. Zelfsturing is hierbij geen doel op zich maar het kan dienen als middel om andere doelen te bereiken, zoals het verbeteren van de dienstverlening of het verbeteren van het contact met de samenleving. Zelfsturing kan voor elke organisatie iets anders betekenen. Menno Spaan: "Zelfsturing ziet er in elke organisatie anders uit, het is de kunst de aspecten van zelfsturing die jouw organisatie beter maken, toe te passen. Dit is maatwerk."

Nieuwsbrief

Niets missen op het gebied van publieke vernieuwing? Iedere week stellen wij met veel aandacht een nieuwsbrief samen over een thema. Vink aan waarover u de nieuwsbrief wilt ontvangen.

Onze nieuwsitems zijn kort en zonder PR-praat. Wij respecteren uw privacy.